U ka'abal u kuchil xiwob (Inicio del sitio; Home)

¿Ba’ax k’at?

 

¿Ba’ax tia yetel ma’ax tia le u kuchil le xiwobá?

¿Ba’ax tak betik?

¿Ba’ax tsok betik?

¿Ma’axoní?

¿Bi’ix hu patal in wantaje?

 


 

¿Ba’ax tia yetel ma’ax tia le u kuchil le xiwobá?

Tu lu’umí Mexicoi ya xiwo, balcheob yetel hehelas kahó beixan t’an makob. Huey tu lu’umí Mexico sih u meyahí le lumó. Le olalé ya'a xiwo suk u jok’o tu’ux ku yuchul meja.

 

Le xiwo ku ye'esa huey tu kchil le xiwobá chen le tie ku hok'lo tu pach najob, tu'ux ku yuchul pak'alob hua tu t'ul bejob, ya’ané ku hanta, ku dsakanguilob hua hatsutsob.

 

Yan xiwob ku k’uchú ti u lak’ lu’umilob, le tie xiwobá, yané ku k’axkuntko kpak’al yetel alá balcheob.

 

Le olalé  k’abet u k’ahotalob tumen tu laka makob ku meyahob yetel xiwob, balcheob, hua pak’alob. Chenbale mah dza’akan tsibilob tu’ux hu patal a k’ahotik le xiwobá.

 

¿Ba’ax tak betik?

Huey tu kuchil le xiwobá yan u yantál:

 

K’at ka sunak le kuchi le xiwobá tu’ux ku yantkubá tu laka le makob ku meyahob yetel xiwob.

 

¿Ba’ax tsok betik?

Tsok ho’osik u yochel 851 xiwob yetel u tsoliló.

Tu laka le xiwob ku ye'esa hueyá u xiwilob u ka'ana lu'umi Mexico, chembalé tsok u kaja meyatik u xiwilob u kabal lu'umi Mexico.

 

¿Ma’axoní?

¿Ma’ax ku meya yetel to’on?

Dra. Heike Vibrans u hopopí le kuchil le xiwobá, ku meya yetel xiwob beixan ku tsa xok tu kuchil xok ku k’abátik Colegio de Postgraduados.

 

Biólogo Pedro Tenorio Lezama, u meya letie hosá yochel xiwob.

 

M.C. Ana María Hanan Alipi, letí tsi’i u tsoli beixan letí il u kuchil tu’ux ku tikinkunda le xiwobó.

M.C. Juana Mondragón Pichardo, letí andubeta u kuchil le xiwobá yetel u lak' ba'alo'ob.

 

Tu ando’on xan: M.C. Erendira Carmona Chit, Fernando Salgado Flores, Irma Godines Iniestra yetel Carola Klie.

 

Kimak ol u chik u yantkon Colegio de Postgraduados, u tial u pajtal kbetik le kuchil le xiwobá, beixan u kuchil tu’ux ku lisa xiwob (Dr. Stephen D. Koch) ichil Colegio de Postgraduados, yetel ti Universidad Autónoma de México (M.C. Mario Sousa, Dr. Gerardo Salazar yetel ti u lak’ makob ku meyahob tu kuchil tu’ux ku lisa xiwob).

 

U ta’ani uchik u betah tu laka le meyahobá ta ti Comisión Nacional para el Conocimiento y Uso de la Biodiversidad (CONABIO). Beixan ti “Plantas exóticas del Centro de México y obtención de imágenes para una flora virtual de malezas” yetel “Desarrollo inicial  de una flora interactiva de las malezas de México”. Beixan ti Secretaria del Medio Ambiente y Recursos Naturales (SEMARNAT) uchik u tsak u tohó u tial u beita le mayá ku k’abatik “Elaboración de 500 fichas informativas de especies de malezas para una flora interactiva en Internet, con énfasis en especies exóticas”.

 

Le u kuchil le xiwobá ma beta’a tumen CONABIO, SEMARNAT hua u hopopil Mexicoi, le olalé tulaka le ka ilik hua ka xokik huey tu kuchil le xiwobá, u t’an yetel u tukul ma’ax bete.

 

¿Bi’ix hu pajtal a huatkoné?

 

Le tsi'i betan ich mayat'aná u t'ani Maya Yucateco betan tumem Víctor Manuel Interián Ku.

Versión en maya yucateco de Víctor Manuel Interián Ku.

 

U ka'abal u kuchil xiwob (Inicio del sitio; Home)

malezasdemexico@yahoo.com.mx